Nietolerancja histaminy

Kiedy cierpisz na nietolerancję histaminy, życie nie jest łaskawe…

Z tego wpisu dowiesz się m.in.:

  • Czym objawia się nietolerancja histaminy;
  • Co może wpłynąć na rozwój nietolerancji histaminy;
  • Jak zdiagnozować nietolerancję histaminy;
  • Jak sobie radzić z nadmiarem histaminy.

Objawy nietolerancji histaminy

Nietolerancja histaminy objawia się bardzo uciążliwymi reakcjami alergicznymi, pokrzywkami, migrenami, uderzeniami gorąca, uczuciem pieczenia skóry i błon śluzowych a także arytmią, bezsennością, bólami stawów i problemami żołądkowo-jelitowymi.

Objawy te nasilają się szczególnie po spożyciu produktów, zawierających dużą dawkę histaminy, takich jak dojrzewające wędliny, sery, wino, pomidory, truskawki, cytrusy, czekolada, ryby, jajka, fermentowane, kiszone i marynowane produkty.

Histamina, mimo tego, że pełni niezwykle ważną rolę w regulacji funkcjonowania układu pokarmowego oraz reakcjach układu odpornościowego, w nadmiarze potrafi doprowadzić do istnej katastrofy – nie wiadomo co, kiedy i w jakiej ilości można zjeść czy pić.

Czasem niektóre produkty są tolerowane tylko do pewnej ilości, po przekroczeniu której następuje ekspozja. Dieta niskohistaminowa stanowi rozwiązanie tylko na jakiś czas i nie ma co ukrywać – nie rozwiąże problemu.

Za rozwojem nietolerancji histaminy może stać kilka przyczyn:

  • polimorfizmy genetyczne genu DAO, który jest odpowiedzialny za rozkład nadmiaru histaminy w przewodzie pokarmowym. Z polimorfizmami wiąże się upośledzone wytwarzanie enzymu, co za tym idzie jego niski poziom okazuje się niewystarczający, żeby poradzić sobie z histaminą, która hula wtedy w najlepsze.

Samo istnienie polimorfizmów nie ma jednak decydującego wpływu na rozwój nietolerancji histaminy, gdyż w głównej mierze zależy to od czynników drażniących, na które narażony jest organizm, w tym nieprawidłowej diety, stresu czy toksyn.

  • stany zapalne i patogeny – szczególnie dysbioza jelitowa. Niektóre bakterie bytujące w jelitach (Enterobacteriaceae Hafnai aluei, Morganella morganii i Klebsiella pneumonia, także pewne szczepy Lactobacillus) są w stanie nawet wytwarzać histaminę, co czasem nawet przy sprawnym DAO może generować problemy z jej rozkładem. W przypadku problemów z histaminą trzeba szczególnie uważać na probiotyki, gdyż nawet na pozór korzystne szczepy mogą zaszkodzić.
  • zespół cieknącego (nieszczelnego) jelita – kiedy nabłonek jelitowy, złożony z 1 warstwy (Sic!) komórek zostaje uszkodzony, przepuszczając do krwioobiegu niezupełnie strawiony pokarm, zmuszając organizm do reakcji obronnej (histamina jest mediatorem reakcji alergicznej).
  • problemy trawienne, takie jak upośledzone wytwarzanie enzymów trawiennych w trzustce, żółci oraz niski poziom kwasu żołądkowego (na przykład na skutek przyjmowania inhibitorów pompy protonowej w leczeniu zgagi czy refluksu), co sprzyja przenikaniu patogenów do przewodu pokarmowego.
  • zbyt duża podaż w diecie lub suplementach histaminy oraz histydyny.

Alergie czy nietolerancje pokarmowe tylko dolewają oliwy do ognia, same w sobie nie stanowią jednak przyczyny nietolerancji histaminy. Trzeba je raczej traktować jako kolejny objaw powyższych sytuacji.

Jak zdiagnozować nietolerancje histaminy?

  • jeśli objawy są wyraźne, nie potrzeba wykonywać żadnych badań potwierdzających, wystarczy nam obserwacja własnego ciała i prowadzenie dzienniczka żywieniowego, aby wiedzieć, na które pokarmy występuje reakcja;
  • badanie poziomu enzymu DAO z krwi (Alab);
  • badanie histaminy i jej metabolitów w moczu (Alab).

Jak sobie radzić z nadmiarem histaminy?

  • podstawowym kierunkiem, do czasu ujarzmienia przyczyny jest dieta nisko histaminowa;
  • dodatkowo konieczna jest eliminacja z diety i środowiska czynników drażniących;
  • w tzw. „międzyczasie” należy zrobić badania, aby dokładnie zlokalizować przyczyny rozwoju nietolerancji histaminy – stany zapalne, dysbiozę, candidę, problemy trawienne, a następnie je uregulować przywracając równowagę w przewodzie pokarmowym;
  • dbać o prawidłowe trawienie – nie rozrzedzać soków trawiennych piciem przed i po posiłku, stosować zioła usprawniające wydzielanie żółci lub enzymy trawienne;
  • zapewnić odpowiednią podaż w diecie bądź suplementację składników potrzebnych do sprawnej pracy enzymu DAO – wit. B6, wit. C, miedź, cynk;
  • gdy są ewidentne braki DAO można doraźnie wspomagać się produktami zawierającymi ten enzym;
  • dostarczanie wysokich ilości flawonoidów. Bioflawonoidy i wiele innych substancji pochodzenia roślinnego mają właściwości regulujące funkcje układu odpornościowego i biorą udział w metabolizmie histaminy;
  • dbać całościowo o zdrowie, aby usprawnić wszystkie szlaki metaboliczne w organizmie (np. usprawnienie metylacji ułatwi też pracę DAO);
  • skonsultować się z homeopatą, w celu ustalenia odpowiedniego remedium działającego całościowo, w tym przypadku nie wystarczy leczenie objawowe.

Co w sytuacji, gdy występują objawy po pewnych produktach spożywczych, a badania nie potwierdzają nietolerancji histaminy lub podjęte działania nie przynoszą ulgi?

Być może wcale nie chodzi o histaminę, lecz o tyraminę, która także jest obecna w dużej ilości w czekoladzie, produktach fermentowanych, konserwowych, marynowanych, wędzonych i dojrzewających.

Tyramina powstaje także w jelitach wskutek dekarboksylacji aminokwasów (zamiast ich hydroksylacji), proces ten zachodzi przy udziale niektórych bakterii jelitowych. Dlatego zachwianie mikrobiomu jelitowego, szczególnie w połączeniu z blokami na szlakach metabolicznych (MAO, PNMT, DBH) może prowadzić do wzrostu ilości tyraminy i oktopaminy, a w konsekwencji uwalniania zmagazynowanej dopaminy, noradrenaliny i epinefryny z części presynaptycznych. To prowadzi do nadmiernej aktywacji układu współczulnego, nadmiernego pobudzenia, bólów głowy, wysokiego ciśnienia krwi czy palpitacji serca.

Jeżeli macie problem z alergami, nietolerancjami na różne pokarmy to zachęcam Was do zbadania histaminy i zapoznania się bliżej z tym tematem.

Ola

Buczyłko K.: Nie tylko alergeny: nietolerancja histaminy. Alergia, 2016, 1: 35-38.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7463562/
https://academic.oup.com/ajcn/article/85/5/1185/4633007